تحقیق رشته حقوق
عنوان تحقیق: ماهیت اعطای جوایز بانکی به مشتریان از سوی بانکها (2)
تعداد صفحات: 50 صفحه
فرمت فایل: Word
چکیده
مقدمه
فصل اول – انواع سپرده های بانکی
جایگاه بانک در بانکداری متعارف (سنتی)
انواع سپرده‌های بانکی در بانک‌های سنتی
نقد و بررسى سپرده گذارى بانكدارى سنتى
جایگاه و تعریف بانک در بانکداری بدون ربای ایران
انواع سپرده‌های بانکی در قانون عملیات بانکی بدون ربا
فصل دوم - مبانی بانکداری ربوی و بانکداری اسلامی
ماهیت فقهی سپرده های پس انداز
نقدی بر اعطای جوایز بانکی
ماهیت نامشخص بانکداری در ایران
فصل سوم- قرض الحسنه در نظام بانکداری اسلامی
قرض در لغت و فقه
قرض‌الحسنه
ماهیت فقهی سپرده های پس انداز و دیداری
قرض الحسنه؛ بانك يا صندوق؟
ماهيت فعاليت هاي صندوق قرض الحسنه
ماهیت سپرده های قرض الحسنه پس‌انداز
تضاد سپرده های قرض الحسنه با ماهیت شرعی آن
ماهیت اعطای جوایز بانکی
حکم فقهی جوایز بانکی
فصل چهارم - بانکداری اسلامی
تعریف جدید بانکداری اسلامی
پیشنهاد
فرض تغییر قانون بانکداری بدون ربا
سپرده پس‌انداز با سود معیّن
فرض عدم تغییر در قانون عملیات بانکداری بدون ربا
سپرده قرض‌الحسنه
سپرده پس‌انداز با سود معیّن
یک پرسش
آثار تغییرات پیشنهادی
منابع و مآخذ
چکیده
صنعت بانکداری متعارف با تجربههای چند صد ساله در عرصه تجهیز منابع، به سپردههایی دست یافته که از یک سو هماهنگ با ماهیت بانک در جایگاه بنگاه خاص اقتصادی، و از سوی دیگر متناسب با روحیات سپردهگذاران است. این سپرده‌ها به سه گروه عمده جاری، پس‌انداز و مدت‌دار تقسیم میشوند. از آن‌جا که سپرده‌های پس‌انداز و مدت‌دار، بر اساس رابطه حقوقی قرض با بهره‌اند، از نظر فقه اسلامی ربا و حرام بوده، در کشورهای اسلامی قابل اجرا نیستند؛ به همین منظور در قانون بانکداری بدون ربا، این دو نوع سپرده تغییر یافته و سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز و سپرده سرمایه‌گذاری وکالتی جایگزین آن دو شده است.
گذشتِ بیش از بیست سال از اجرای قانون بانکداری بدون ربا فرصت مناسبی است تا بخش تجهیز منابع و انواع سپرده‌های بانکی را از جهات گوناگون چون انطباق با ماهیت بانک، انطباق با روحیات سپردهگذاران و توان استیفای حقوق سپردهگذاران ارزیابی کنیم.
قانون جدید به رغم این‌که توانسته خلأ حاصل از حذف بهره را تا حدودی پر کند که در جای خود قابل تقدیر است، مشکلاتی را نیز به بار آورده است.
1. استفاده از رابطه حقوقی قرض‌الحسنه باعث شده تا بانکها نتوانند به سپردهگذاران پس‌انداز، سود دهند؛ در نتیجه برای ایجاد انگیزه به سمت اعطای جوایز رنگارنگ و فریبنده روی آوردهاند که این عمل اولاً، بانک را به سطح مؤسسات بختآزمایی تنزل میدهد. ثانیاً، ثبات سپرده‌ها را از بین می‌برد، و سپردهگذاران به دنبال تبلیغات گوناگون به جابه‌جایی سپرده‌ها از بانکی به بانک دیگر اقدام میکنند. ثالثاً، جوایز اعطایی بانکها که حاصل بهکارگیری سپرده‌های پس‌انداز است، به جای این‌که به عدالت بین آنان توزیع شود، به قید قرعه که شاید ناسالم‌ترین شکل توزیع است، تقسیم می‌شود.
2. استفاده از رابطه حقوقی قرض‌الحسنه که عقد خیرخواهانه است، باعث شده تا بانک، بنگاه خیریه تلقی شود، و آثار این تلقی را در انتظارات خیرخواهانه مردم و تسهیلات تکلیفی دولت و مجلس قابل مشاهده است.
3. استفاده از رابطه حقوقی قرض‌الحسنه باعث شده تا بانکها نتوانند حتی در سال‌هایی که نرخ تورم به بیش از 48 درصد رسید، سود اسمی به سپردهگذاران پس‌انداز بپردازند؛ در نتیجه ارزش واقعی سپرده‌ها هر سال کاهش مییابد و سپردهگذار نه تنها به سود واقعی نمیرسد، پیوسته از ارزش واقعی سپردهاش کاسته می‌شود و این، عامل دیگری بر عدم ثبات سپرده‌ها است.
آمارها این واقعیت را نشان می دهد که با گذشت بیست و هشت سال از اجرای قانون بانکداری بدون ربا، سهم سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز از کلّ سپرده‌ها از 25 درصد به‌تدریج کاهش یافته و به کمتر از 10 درصد رسیده است که علت آن را می‌توان به‌طور عمده در کاهش ارزش مداوم سپرده‌های بانکی در اثر تورم و تمایل مردم به سپرده‌گذاری در حساب‌های سرمایه‌گذاری مدّت‌دار جهت کسب سود جویا شد. یکی دیگر از علل کاهش سهم سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز در نظام بانکی، رونق‌گرفتن صندوق‌های قرض‌الحسنه ارزیابی می‌شود؛ به‌طوری که این صندوق‌ها موفق شده‌اند درصد بالایی از ارزش سپرده‌های قرض‌الحسنه در نظام بانکی را طی این سال‌ها تجهیز کنند.
